Jakość gamet jest najważniejszym czynnikiem powodzenia procedury zapłodnienia pozaustrojowego – in vitro. To plemnik i komórka jajowa, łącząc się, tworzą nową całość – zarodek, który jest zalążkiem nowego życia. Właśnie dlatego jakość nasienia jest tak samo ważna jak jakość komórki jajowej. Jakie możliwości mają pacjenci z niskiej jakości plemnikami?
Jeszcze kilka lat temu mówiliśmy, że przyczyna niepłodności w 35% przypadków leży po stronie kobiety, w 35% po stronie mężczyzny, a w 30% przyczyny nie da się zdiagnozować. Aktualnie przyjmuje się, że nawet do 50% przypadków niepłodności pary spowodowane jest czynnikiem męskim.
CZYM JEST CZYNNIK MĘSKI?
Występowanie tzw. czynnika męskiego określa się na podstawie badań nasienia. Jego istotą jest zatem „kondycja” plemników. Najczęściej występującymi zaburzeniami są:
- OLIGOZOOSPERMIA – stwierdzana, gdy liczba plemników wynosi mniej niż 15 mln/ml,
- ASTENOZOOSPERMIA – określa zmniejszoną ruchliwość plemników (mniej niż 32% plemników wykazuje ruch postępowy, który jest pożądany w procesie zapłodnienia),
- TERATOZOOSPERMIA – w tym przypadku odsetek prawidłowo zbudowanych plemników wynosi mniej niż 4%.
CO JEST PRZYCZYNĄ WYSTĄPIENIA CZYNNIKA MĘSKIEGO?
Przyczyn obniżonej płodność mężczyzny może być wiele:
• wady wrodzone (m.in. nieprawidłowości w kariotypie czy mutacje pojedynczych
genów),
• wady nabyte (należą do nich przebyte choroby zakaźne, czynniki środowiskowe, a nawet niezdrowy tryb życia),
• choroba nowotworowa (leczenie radio- i chemioterapią negatywnie wpływa na produkcję i jakość nasienia),
• wiek mężczyzny – najnowsze badania wskazują, że jakość nasienia spada wraz z wiekiem mężczyzny, szczególnie widoczne jest to w przypadku panów po 40 roku życia, w parametrach takich jak: ruchliwość postępowa, koncentracja i morfologia plemników, fragmentacja DNA.
DO CZEGO MOŻE PRZYCZYNIAĆ SIĘ SŁABA JAKOŚĆ NASIENIA?
Obniżone parametry nasienia mogą wiązać się z szeregiem konsekwencji, ponieważ zależą one od indywidualnych uwarunkowań i w każdym przypadku mogą przybierać różną postać. Jednak w większości przypadków obniżone parametry nasienia mogą:
- Uniemożliwić zajście w ciążę.
- Powodować upośledzony rozwój zarodków.
- Obniżyć liczbę rozwijających się blastocyst.
- Obniżyć potencjał rozwojowy zarodka.
- Podwyższyć ryzyko poronienia.
JAKIE MOŻLIWOŚCI MAJĄ PACJENCI Z NISKIMI PARAMETRAMI NASIENIA?
Po pierwsze, niespełniająca norm WHO jakość nasienia nie zawsze oznacza niemożliwość naturalnego poczęcia dziecka.
Po drugie, takim pacjentom szansę na biologiczne potomstwo dają też techniki wspomaganego rozrodu – w określonych przypadkach inseminacje, a w przypadku bardzo słabych parametrów – procedura zapłodnienia pozaustrojowego – może to być klasyczne IVF, ICSI, IMSI, hbIMSI lub PICSI. Wspomniane metody zapłodnienia pozaustrojowego uzależnione są od problemów, z którymi zmagają się pacjenci. Aby stwierdzić, która z nich ma rację bytu w danym przypadku, należy wykonać badanie nasienia lub (na dalszym etapie diagnostyki) odpowiedni test funkcjonalny plemników
np. badanie SCD czy HBA).
JAKIE BADANIE NASIENIA WYKONAĆ – PODSTAWOWE CZY ROZSZERZONE?
Więcej informacji, które mogą przydać oczywiście badanie rozszerzone. Jednak bez względu na to, jakie badanie zrobi mężczyzna, warto, by skonsultował wyniki z andrologiem lub urologiem z kliniki leczenia niepłodności.
BADANIE PODSTAWOWE określa objętość i lepkość ejakulatu, wygląd nasienia, czas upłynnienia, pH, ogólną liczbę plemników, liczbę plemników w 1 ml ejakulatu, odsetek żywych i poruszających się plemników, a także ewentualną aglutynację (zgrupowanie) plemników i stopień jej nasilenia.
ROZSZERZONE BADANIE NASIENIA służy dogłębniejszej analizie – oprócz określenia parametrów z badania podstawowego, dodatkowo ocenia budowę plemników oraz określa proporcje między plemnikami zbudowanymi poprawnie, a tymi ze stwierdzonymi uszkodzeniami strukturalnymi (z uszkodzeniami witki, wstawki czy główki).
CZY LECZENIE NIEPŁODNOŚCI BEZ DIAGNOSTYKI MĘŻCZYZNY MA SENS?
Pełna diagnostyka obojga partnerów jest ważna już na etapie wybierania właściwej ścieżki leczenia. Nie mając wiedzy na temat parametrów nasienia pacjenta, lekarz nie
powinien podejmować się leczenia takiej pary. Leczenie niepłodności bez diagnostyki mężczyzny nie tylko nie będzie miało sensu, ale może też negatywnie wpłynąć na zdrowie i życie pacjentki.
Dostęp dla wszystkich
Wolny dostęp
Ten materiał dostępny jest dla wszystkich czytelników Chcemy Być Rodzicami. Ale możesz otrzymać więcej posiadając Kontro Premium!