Aktywność fizyczna podejmowana w czasie ciąży przynosi wiele korzyści. Ma dobry wpływ na samopoczucie przyszłej matki, pomaga zmniejszyć obrzęki nóg, poprawia metabolizm i wspiera zdrowe przybieranie na wadze. Odpowiednie ćwiczenia, skupiające się przede wszystkim na mięśniach dna miednicy, mogą także przygotować kobietę do porodu. Mało kto wie, że wysiłek fizyczny w ciąży wpływa na funkcjonowanie łożyska, oddziałując tym samym na rozwój płodu.
Jak ćwiczenia w ciąży wpływają na łożysko?
Ćwiczenia – w zależności od ich rodzaju i intensywności – mogą poprawiać lub zaburzać pracę układu naczyniowego, za pomocą którego następuje wymiana substancji między organizmem matki a organizmem płodu. Ważne jest więc, by trening prowadziła osoba, która specjalizuje się w zakresie aktywności fizycznej u kobiet w ciąży.
Badania dowodzą, że nawet wysiłek fizyczny o niskiej intensywności (np. spacery) korzystnie wpływa na łożysko. Stymuluje on bowiem kosmówkę – tkankę, z której zbudowane jest łożysko – do zwiększania swojej objętości. W kosmkach tej tkanki pojawiają się naczynia krwionośne umożliwiające wymianę gazów, składników odżywczych i witamin. Oznacza to, że im więcej jest kosmków, tym lepiej postępuje zaopatrywanie płodu w niezbędne substancje.
Sam proces tworzenia nowych naczyń krwionośnych w obrębie łożyska został wyraźnie zaobserwowany u kobiet uprawiających aktywność fizyczną w ciąży o umiarkowanym stopniu, do której zaliczamy np. marsz, trucht, pływanie. Co więcej, tego typu aktywność stymuluje do wzrostu sieć naczyń krwionośnych nie tylko w łożysku, ale także w samym zarodku.
Ciężko jednoznacznie stwierdzić, czy konkretna aktywność fizyczna jest mało czy bardzo intensywna – zależy to w dużej mierze od indywidualnego stopnia wytrenowania sprzed zajścia w ciążę u konkretnej kobiety.
Pod warunkiem braku przeciwwskazań lekarskich, nic nie stoi na przeszkodzie, by panie dotychczas prowadzące siedzący tryb życia zaczęły w czasie ciąży regularnie uprawiać spacery. Nawet z pozoru tak niewielki wysiłek przynosi wiele korzyści i matce, i płodowi.
Trening siłowy w ciąży
O treningu siłowym (oporowym) w ciąży często mówi się, że jest szkodliwy. Tak naprawdę odpowiednio prowadzony, może przynosić pozytywne skutki, nieodpowiednio – negatywne. Zależy to oczywiście od rodzaju i intensywności ćwiczeń.
Według badań wielokrotne, zawodowe podnoszenie większych ciężarów stwarza ryzyko samoistnego poronienia i przedwczesnego porodu. Podczas dźwigania wzrasta ciśnienie w jamie brzusznej, a na skutek zwiększonego ciśnienia zmniejsza się przepływ krwi w obrębie narządów miednicy – w tym również w macicy i łożysku. Niedostateczny przepływ krwi utrudnia zaopatrzenie płodu w ważne składniki. Przypuszcza się, że podobny efekt mogą wywoływać ćwiczenia w ciąży angażujące tłocznię brzuszną (np. brzuszki), nie zostało to jednak dotychczas dobrze zbadane.
Ponadto częste podnoszenie dużych ciężarów zwiększa napięcie mięśnia macicy i powoduje jej skurcze, co może doprowadzić do porodu przedwczesnego.
Z drugiej jednak strony ćwiczenia siłowe zwiększają masę mięśniową. U kobiet ciężarnych o większej masie mięśniowej obserwuje się sprawniejszy łożyskowy transport aminokwasów. Oznacza to, że płód zostaje lepiej zaopatrzony w niezbędne do rozwoju aminokwasy. Szczególne korzystne działanie przypisuje się wspomnianym już ćwiczeniom o niskiej i umiarkowanej intensywności.
Stąd wniosek, że właściwie zaplanowany trening siłowy może dobrze wpłynąć na funkcjonowanie łożyska i rozwijający się płód. Wszystko zależy od tego, kto (a powinien specjalista!) i jak dobierze ćwiczenia.
Podjęcie decyzji o rozpoczęciu aktywności fizycznej w ciąży musi być poprzedzone konsultacją lekarską i zgodą na podjęcie ćwiczeń. Niektóre stany chorobowe mogą być przeciwwskazaniem do podjęcia ćwiczeń i w takim przypadku nawet lekka lub umiarkowana aktywność fizyczna mogą okazać się dla ciąży zagrożeniem.
Źródła:
- Kubler JM, Clifton VL, Moholdt T, Beetham KS. The effects of exercise during pregnancy on placental composition: A systematic review and meta-analysis. Placenta. 2022; 117:39-46. doi: 10.1016/j.placenta.2021.10.008
- Torbé D., Torbé A., Ćwiek D. Aktywność fizyczna kobiet w ciąży o fizjologicznym przebiegu. Nowa Medycyna 2013; 4:174-179.
Dostęp dla wszystkich
Wolny dostęp
Ten materiał dostępny jest dla wszystkich czytelników Chcemy Być Rodzicami. Ale możesz otrzymać więcej posiadając Kontro Premium!