Rak piersi – znaczenie badań profilaktycznych

Jest nowotworem, który jesteśmy w stanie wykryć sami poprzez regularną samokontrolę piersi.

Objawami, które powinny wzbudzić niepokój są: zmiana wielkości i kształtu piersi, nieustępujące po miesiączce guzki lub zgrubienia wyczuwalne w piersi albo pod pachą, zmiana koloru skóry piersi, wciągnięta, pomarszczona lub łuszcząca się skóra piersi, zmiany w obrębie brodawki piersi.

Każda kobieta pomiędz 50 a 70 rokiem życia może wykonać badanie mammograficzne piersi raz na 2 lata i nie jest konieczne posiadanie skierowania. Wykrycie raka piersi we wczesnym stadium zwiększa szansę na wyleczenie u 85–99% chorych.

Ryzyko zachorowania

Do czynników ryzyka zalicza się nadwagę i otyłość, niewielką aktywność fizyczną, nieprawidłowe nawyki dietetyczne, alkohol.

Dane epidemiologiczne wskazują także, że rak częściej występuje u kobiet bezdzietnych oraz niekarmiących lub krótko karmiących piersią. Dodatkowo ryzyko zachorowania jest podwyższone w przypadku wczesnego wystąpienia miesiączki i/lub późnej menopauzy.

Podłoże genetyczne, mutacja BRCA1 + 2, jest przyczyną 5–10% zachorowań. Kobiety, u których wykryto mutację, powinny być objęte badaniami profilaktycznymi jak najwcześniej, już w wieku 25 lat. Umożliwia to wczesne wykrycie choroby i zapobiega przedwczesnej śmierci z powodu raka.

Choroby onkologiczne u ciężarnych

W ostatnich latach obserwuje się wzrastającą liczbę zachorowań onkologicznych u kobiet w ciąży. Nowotwory rozpoznaje się u około 500 ciężarnych rocznie i najczęściej znacznie później, nawet o kilka miesięcy, niż u kobiet w populacji ogólnej. Często dopiero po okresie karmienia piersią. Znacznie obniża to szansę na wyleczenie i skraca długość życia. 

Rak piersi jest wykrywany u około 1 na 3000–10 000 kobiet w ciąży, z tego aż 75% przypadków jest diagnozowanych dopiero po porodzie. Zbyt długi okres rozpoznania i podjęcia leczenia wynika z uśpienia czujności zarówno ze strony lekarza, jak i kobiety. Zmiany w strukturze piersi często są mylone z podobnymi zmianami charakterystycznymi dla okresu ciąży i laktacji. 

Rak piersi – badania

Specjaliści zwracają uwagę na ogromne znaczenie badań profilaktycznych i regularne wykonywanie badania USG piersi.

Zespół ekspertów Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej, Polskiego Towarzystwa Onkologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników przygotował zalecenia dotyczące wykonywania USG piersi zarówno u kobiet w ciąży, jak i kobiet karmiących.

Badanie zalecane jest u wszystkich kobiet powyżej 35 r.ż., w tym: u wszystkich ciężarnych w I trymestrze ciąży, raz w roku u kobiet karmiących, zawsze w przypadku zmian w obrębie piersi (guz, zaczerwienienie lub obrzęk).

Specjaliści zwracają także uwagę na rozważenie badania USG u kobiet młodszych, a w przypadku pojawienia się jakichkolwiek niepokojących objawów – bez względu na wiek.

Oznaczanie mutacji genów BRCA1 i BRCA2 jest wykonywane w diagnostyce dziedzicznego zespołu raka piersi i raka jajnika i wykrywa 8 najczęstszych mutacji genów BRCA1 i BRCA2 w populacji polskiej.

Mutacje te występują w każdej komórce ciała i mogą być przekazywane z pokolenia na pokolenie. Wiążą się ze zwiększonym ryzykiem raka sutka i piersi tak u mężczyzn, jak i kobiet, a także w kilku innych rodzajów nowotworu.

Nie wszyscy, którzy odziedziczą mutację w genie BRCA1, zapadną na nowotwór, na co duży wpływ mają również inne czynniki genetyczne, środowiskowe i związane ze stylem życia. Jednak mutacja ta zwiększa ryzyko zachorowania w dużym stopniu.

Rak piersi u kobiet z mutacją BRCA1 występuje w 87% przypadków, a rak jajnika w 40%. Choroba pojawia się w wieku 30–45 lat. 

Wskazaniem do wykonania testu jest m.in.: 

– diagnostyka przypadków rodzinnie występujących raków piersi (co najmniej 2–3 przypadki), zwłaszcza rozpoznanych przed 50 rokiem życia; 

– diagnostyka przypadków raka jajnika (niezależnie od wieku), zwłaszcza występujących rodzinnie; 

– diagnostyka przypadków nietypowych postaci raka piersi, zwłaszcza rak obustronny, wczesny (przed 40 r.ż.), rak piersi u mężczyzny.W przypadku wykrycia mutacji genu BRCA1 u krewnej z rakiem piersi lub jajnika, wskazane jest badanie wszystkich krewnych najpóźniej ok. 20–30 r.ż., mimo że nie występują u nich żadne objawy.

Dostęp dla wszystkich

Wolny dostęp

Ten materiał dostępny jest dla wszystkich czytelników Chcemy Być Rodzicami. Ale możesz otrzymać więcej posiadając Kontro Premium!

Sprawdź Konto Premium Zaloguj się