Operacja endometriozy i co dalej?

Po operacji powstaje wiele znaków zapytania, obaw i lęków, które nie zawsze są oczywiste i z którymi nie chcemy pozostawić pacjentki samej.

W tym wydaniu zaczniemy od pierwszych dni po operacji.

Operacja endometriozy i ból

Najczęstszym towarzyszem po operacji jest ból oraz krwawienie. Który ból jest „normalny” (czy „akceptowalny”), a który wymaga interwencji?

Rana powstała na skutek usunięcia zmian endometrialnych drażni zakończenia nerwowe na otrzewnej wyściełającej narządy miednicy. Ból jest najintensywniejszy przez pierwsze 2–3 doby. Po tym czasie powinien mieć tendencję spadkową. W I i II dobie mogą wystąpić mdłości i wymioty, które częściowo są spowodowane resztkowym działaniem leków znieczulających, a po części podrażnieniem otrzewnej.

U ok. 70% pacjentek występują silne bóle barku, najczęściej prawego. Dlaczego? Podczas laparoskopii wypełnia się jamę brzuszną dwutlenkiem węgla. Gaz ten prowadzi do niedotlenienia komórek i podrażnienia zakończeń nerwowych. Również nerwu przeponowego, który wywodzi się z tego samego odcinka kręgosłupa co nerwy zaopatrujące barki. Jego podrażnienie wywołuje bóle w okolicy barków – na zasadzie bólu przeniesionego.

Notabene można często zapobiec tym bólom, wprowadzając ok. 1 litra soli fizjologicznej do brzucha podczas operacji. Pacjentki leżą w trakcie operacji głową do dołu i wprowadzona woda gromadzi się na kopule przepony, chroniąc ją przed drażniącym działaniem dwutlenku węgla. Bóle te, jeśli wystąpią, są niestety dość oporne na leki przeciwbólowe. Dolegliwości utrzymują się w większości przypadków przez pierwsze 3 dni po operacji i samoistnie ustępują.

Leczenie przeciwbólowe to najczęściej środki z grupy niesterydowych leków przeciwzapalnych NLPZ, jak ibuprofen czy ketoprofen. Jeśli bóle są silne, często trzeba sięgnąć po mocniejsze (sterydowe) leki przeciwbólowe, jak na przykład oxycodo/naloxon lub jeszcze silniejsze. Tramadol – ponieważ powoduje mdłości – nie jest najszczęśliwszym środkiem po operacjach brzusznych.

Jakie objawy po operacji mogą niepokoić?

Objawy, które niepokoją po wypisaniu ze szpitala, to gorączka, mdłości, wymioty i nawrót ciężkich bóli brzucha. Z tego względu, że mogą świadczyć o uszkodzeniu jelita, wymagają natychmiastowej reakcji ze strony pacjentki. W pierwszej kolejności należy wykonać USG, najlepiej przez pochwę, oraz pobrać krew na CRP i morfologię.

Często po operacji pojawiają się bóle przy oddawaniu moczu, pieczenie cewki moczowej i częste oddawanie moczu. Są to objawy, które są najczęściej wynikiem podrażnienia pęcherza i cewki moczowej przez cewnik i nie wymagają interwencji.

Dobrze jest jednak wykonać badanie ogólne moczu, żeby możliwie wcześnie wykryć ewentualne zapalenie pęcherza, które zwykle wymaga antybiotykoterapii. Jeśli bóle wystąpią po wypisie do domu i będą miały tendencję wzrostową, to należy zgłosić się do lekarza.

Pielęgnacja ran pooperacyjnych

Rany pooperacyjne nie wymagają zwykle szczególnej pielęgnacji. Plastry można ściągnąć po dwóch–trzech dniach. Prysznic można wziąć w pierwszej dobie pooperacyjnej. Należy unikać żeli pod prysznic. Najlepiej opłukiwać rany czystą wodą, ewentualnie z użyciem zwykłego szarego mydła.

Preparaty wspomagające leczenie blizn zwykle nie przynoszą dużej poprawy. Po 7–10 dniach po operacji należy udać się do ginekologa lub lekarza rodzinnego na zdjęcie szwów, albo ich skrócenie (w przypadku szwów wchłanialnych), jeśli nie odpadły same do tego czasu.

Siniaki wokół ran nie muszą niepokoić. Jeśli jednak w miejscu blizny pojawi się zgrubienie, tkliwość i zaczerwienienie, to niewykluczona jest obecność krwiaka, którą należy zweryfikować u lekarza.

Na co uważać po operacji?

Po operacji należy unikać wytężania fizycznego, szczególnie podnoszenia ciężkich przedmiotów. Może doprowadzić to do nagłego podniesienia ciśnienia w naczyniach krwionośnych i zwiększyć ryzyko krwawienia pooperacyjnego.

Jego oznakami mogą być: podrażnienie otrzewnej (wywołujące ból brzucha), mdłości, rzadziej wymioty, ale także bladość skóry, przyspieszona praca serca, niestabilność układu krążenia, omdlenia. W przypadku podejrzenia krwawienia pooperacyjnego należy wykonać badanie USG oraz oznaczyć morfologię krwi.

Po operacji wskazana jest również wstrzemięźliwość seksualna – jednak w zależności od zakresu przebytego zabiegu. Okres ten zwykle nie jest dłuższy niż dwa tygodnie. W przypadku histeroskopii operacyjnej, konieczności otwarcia pochwy w trakcie operacji czy resekcji fragmentu jelita i/lub pęcherza, nie powinno się współżyć przez przynajmniej 4 tygodnie po operacji.

W razie pytań dotyczących wczesnego okresu pooperacyjnego prosimy o kontakt (najłatwiej przez stronę www.miracolo.clinic). Kolejne zagadnienia dotyczące okresu pooperacyjnego poruszymy w następnym wydaniu ChBR.

Zagadnienia związane z postępowaniem po operacji endometriozy można podzielić na kilka grup:

1. Wczesny okres pooperacyjny – związany głównie z bólem, krwawieniem itd.
2. Rehabilitacja –czy ma sens? Jak wygląda sytuacja w Polsce i poza granicami?
3. Kwestia nawrotów choroby – jak często do nich dochodzi? Jakie są czynniki ryzyka nawrotu?
4. Leczenie hormonalne.
5. Medycyna naturalna –czy jest skuteczna? Jak wpływa na jakość życia? Jakie jest odniesienie w stosunku do medycyny konwencjonalnej?
6. Jakie jest postępowanie w przypadku podejrzenia wznowy?

Dostęp dla wszystkich

Wolny dostęp

Ten materiał dostępny jest dla wszystkich czytelników Chcemy Być Rodzicami. Ale możesz otrzymać więcej posiadając Kontro Premium!

Sprawdź Konto Premium Zaloguj się