Witaminy i minerały są niezbędne dla zdrowia człowieka na każdym etapie jego życia. Zapotrzebowanie na nie rośnie szczególnie w okresie ciąży. Równie ważna – choć świadomość w tym zakresie dopiero rośnie – jest suplementacja kwasów omega-3 w ciąży, zwłaszcza kwasu dokozaheksaenowego (DHA).
Rola kwasów omega-3 i DHA w organizmie
Rodzina kwasów omega-3 stanowi grupę długołańcuchowych wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Badana wskazują na wielokierunkowe korzystne efekty ich stosowania:
- zapewniają prawidłowe funkcjonowanie komórek mięśnia sercowego i układu nerwowego,
- wykazują działanie: przeciwzapalne, przeciwzakrzepowe, przeciwarytmiczne, przeciwmiażdżycowe,
- regulują pracę układu odpornościowego.
DHA jest głównym przedstawicielem kwasów omega-3 w mózgu i siatkówce oka. Odgrywa on kluczową rolę w rozwoju mózgu w okresie życia płodowego.
Działanie DHA w ciąży
Wyższe spożycie kwasu DHA w ciąży zmniejsza ryzyko niskiej masy urodzeniowej dziecka. Co więcej, DHA pozytywnie wpływa także na rozwój neurologiczny płodu. Dzieci, których matki w czasie ciąży prezentowały wyższy poziom DHA we krwi, odznaczają się lepszym rozwojem psychomotorycznym i umysłowym oraz większą zdolnością do koncentracji (np. w czasie zabawy). Prawdopodobnie również suplementacja DHA w ciąży zmniejsza ryzyko rozwoju alergii i astmy oskrzelowej u dzieci w późniejszym wieku. Rzadziej też chorują one na zespół nadpobudliwości psychoruchowej (attention deficit hyperactivity disorder; ADHD).
Badania wykazują, że suplementacja DHA w ciąży jest korzystna także dla matki, obniża bowiem ryzyko wystąpienia depresji okołoporodowej.
Źródła DHA w diecie
Głównym źródłem DHA w diecie są tłuste ryby, np.: makrela, łosoś, tuńczyk, śledź, jak również owoce morza.
Organizm człowieka potrafi zsyntetyzować niewielką ilość tego kwasu. Synteza DHA zachodzi na drodze konwersji kwasu alfa-linolenowego (ALA) – należącego do tej samej rodziny kwasów omega-3. ALA znajduje się m.in w siemieniu lnianym, oleju rzepakowym i orzechach włoskich.
Należy jednak pamiętać, że tylko 0,2-2% ALA ulega konwersji do DHA, zatem produktów zawierających ALA nie można traktować jako pokrywających dzienne zapotrzebowanie na DHA.
Suplementacja DHA w ciąży
Zaleca się, by kobiety w ciąży suplementowały DHA w ilości min. 200 mg dziennie. W przypadku małego spożycia ryb powinno się rozważyć suplementację w wyższej dawce, nawet do 1 g na dobę. Rodzaj preparatu DHA i dzienną dawkę warto jednak skonsultować z dietetykiem specjalizującym się w pracy z kobietami w ciąży, który przy dobraniu suplementu weźmie pod uwagę pozostałe źródła DHA u ciężarnej.
Dieta wegetariańska w ciąży a DHA
Kobiety w ciąży będące na diecie wegetariańskiej, a więc niespożywające ryb i owoców morza oraz niekorzystające z suplementów z DHA w postaci oleju rybiego, mogą sięgnąć po dostępne na rynku preparaty na bazie alg morskich. Badania wskazują, że olej z alg stanowi dobrą alternatywę dla oleju rybiego i może być traktowany jako odpowiednie źródło DHA w ciąży.
Źródła:
Harton A. i wsp.; Spożycie wielonienasyconych kwasów tłuszczwocyh przez kobiety ciężarne; Probl Hig Epidemiol; 2013; 94(3); str. 605-609.
Łoś-Rycharska E., Czerwionka-Szaflarska M.; Suplementacja kwasu dokozaheksaenowego (DHA) w okresie ciąży i laktacji oraz u dzieci – dlaczego warto?; Pediatria Polska; 2011; 86(1); str. 62-71.
Sicińska P. i wsp.; Suplementacja kwasami omega w różnych chorobach; Postepy Hig Med Dosw; 2015; 69; str. 838-852.
Torres-Tji Y. i wsp.; Microalgae as a future food source; Biotechnology Advances; 2020; 41:107536.
Dostęp dla wszystkich
Wolny dostęp
Ten materiał dostępny jest dla wszystkich czytelników Chcemy Być Rodzicami. Ale możesz otrzymać więcej posiadając Kontro Premium!