Jesienne wewnętrzne ciemności – 5 rzeczy, które pomogą Ci poradzić sobie z jesiennym spadkiem nastroju

Znasz ten obrazek z filmów, gdy główna bohaterka patrzy w dal przez zalane kroplami deszczu okno? Z jednej strony piękny kadr, z drugiej zagrażający. Jak sprawić, by jesień kojarzyła nam się jednak z dobrym i spokojnym czasem?

Idziesz rano do pracy – ciemno. Wracasz – ciemno. Coraz mniej chce ci się wychodzić spod ciepłego koca, a parujący kubek herbaty wydaje się być bardziej kuszącą opcją ogrzania się, niż ciepło innych ludzi. Jeśli czujesz, że w tym momencie właśnie tego potrzebujesz, w porządku. Warto jest uszanować i zaakceptować w sobie tę potrzebę. Chociaż jednocześnie dobrze mieć jest na siebie uważność, czy też przypadkiem jesienne zwolnienie tempa i idące za tym myśli, emocje, nie stają się zbyt przytłaczające. Czy nagle w twojej głowie nie pojawi się zbyt dużo skupienia na trudnych sprawach. Czy nie zaczną one w związku z tym nadmiernie rosnąć w siłę. Być może będzie to przedłużający się czas starań o dziecko. Być może codzienny stres. Być może wzmocnią to opadające podczas psychoterapii zbroje, jeśli w takiej właśnie jesteś. Być może. Warto pamiętać jednak, że ten smutek jest naturalny i wcale nie musi oznaczać nic złego.

Obniżenie nastroju – nie bez przyczyny

Co stoi za jesiennym obniżeniem nastroju? Głównie jest to brak światła i współczesny pęd – jedno wiąże się z drugim. Pory roku od wieków były bowiem swego rodzaju kierunkowskazem dla naszego trybu funkcjonowania. Gdy dzień robił się krótszy, a słońce szybciej zachodziło, ludzie wcześniej kończyli też swoją pracę, zwalniali, odpoczywali. I tak, w nich także pojawiała się wtedy nostalgia. Nie bez przyczyny to właśnie jesienią od wieków obchodzimy przeróżne obrządki związane ze śmiercią – i wcale nie dzieje się to w przerażającym kontekście końca. Raczej chodzi w tym czasie o akceptację naturalnej ludzkiej ścieżki. Jesienią był właśnie czas na takie przemyślenia. Zaciągano hamulec.

Jak jest dzisiaj? Dziś niezależnie od pory roku pędzimy. Nasz organizm stał się narzędziem, które bardzo odbiegło od natury. Wracając do początku: idziemy do pracy – ciemno, wracamy – ciemno. Wieczorem jeszcze aerobik, gotowanie obiadu dla całej rodziny, albo drugi etat, a następnego dnia kołowrotek nakręca się na nowo. A wszystko to dzieje się w większości przy sztucznym świetle, które wprowadza nasz mózg w stan całkowitej dezorientacji. Jak to?! Miała być jesień i czas odpoczynku, a tu ciągle dzień?! Mówiąc wprost – oszukujemy nasz naturalny rytm, także ten dobowy.

Nic zatem dziwnego, że zarówno ciało, jak i głowa mogą zacząć się buntować. Co zwiększa ryzyko jesiennych spadków nastroju? Mogą to być nasze indywidualne predyspozycje, wcześniejsze zmaganie się z problemami związanymi właśnie z nastrojem, czy też dziejące się na bieżąco stresujące wydarzenia. Tym bardziej jeśli trwają już one od dłuższego czasu.

Za daleko… jesienna depresja

Co ważne i na co szczególnie warto skierować swoją uwagę, to nasilenie stanu przygnębienia i idących za tym emocji. Depresja sezonowa nie jest bowiem wcale błahym zagadnieniem, czy też „wytłumaczeniem” dla tzw. jesiennych dołów. Smutek staje się zbyt przytłaczający, zmęczenie utrudnia wstanie z łóżka, być może pojawia się płacz i nie masz ochoty na przyjemności, które wiesz, że w normalnych warunkach poprawiają ci humor. Być może to sen i nadmierne objadanie stają się wtedy sposobem radzenia sobie, a być może jest to unikanie ludzi.

Warto poszukać wtedy pomocy specjalistów. Rozmowa, wsparcie w trudnym czasie, może rozwiązanie czających się w tobie konfliktów, czy też fototerapia wykorzystująca specjalnie przeznaczone do tego lampy, które pomagają organizmowi znaleźć równowagę. Dobrze jest znaleźć sposób dla siebie, bo nie musisz trwać w tym sama.

Czas na odkrycia

Z drugiej strony, jesienna nostalgia może być piękna. Może być czasem, który przeznaczymy właśnie na głębokie przemyślenia przynoszące nam dużo dobra. Co ciekawe,jedne z badań psychologicznychsprawdzały, czy zła pogoda może mieć na nas pozytywny wpływ. Okazało się, że jak najbardziej! Wywołuje ona bowiem w nas poczucie nostalgii, która to jest swego rodzaju pozytywnie nacechowaną tęsknotą za tym, co już było (pierwotnie określenie „nostalgia” używano tylko w odniesieniu do tęsknoty za ojczyzną).

Do badania wykorzystano dźwięk deszczu, wiatru i burzy, druga grupa słuchała zaś odgłosów pustej przestrzeni. Faktycznie, zarówno silny deszcz, wiatr, jak i grzmoty wywoływały w ludziach o wiele silniejsze uczucie nostalgii, niż u pozostałych. Idąc tym tropem i bazując na hipotezach badaczy zakładających, że nostalgia oddziałuje na nas pozytywnie, sprawdzono, czy rzeczywiście tak jest. Wynik wskazuje, że owszem!* Wyższy poziom odczuwanej nostalgii powiązany był też ze wzrostem poczucia własnej wartości, pozytywnym nastrojem, lepszym kontaktem z innymi ludźmi, czy po prostu optymizmem. Czyż nie jest to kolejny argument za tym, że jesień proponująca nam czas zatrzymania oraz przemyśleń jest niezwykle potrzebna i warto się w nią wsłuchać (także dosłownie)?

„Co za bzdury! Nie mam na nic sił, starania o dziecko mnie dobijają, partner się odsuwa, a ja mam cieszyć się z jesieni?!” – jasne, możesz właśnie coś takiego sobie pomyśleć. I masz do tego pełne prawo. Jak najbardziej rozumiem, że teoria potrafi odbiegać od tego, co się naprawdę dzieje, o niezliczone kilometry. Na szczęście mamy duży wpływ na to, jak myślimy i co robimy, a emocje są do tego znakomitym drogowskazem. Co zatem warto wprowadzić do swojej jesiennej rzeczywistości, żeby lepiej poradzić sobie z tym „ciemnym” czasem?

1. Zapełnij kalendarz

Jest to jedna ze wskazówek, które być może kłócą się z tak pochwalnie opisywanym przeze mnie „zatrzymaniem”. Jeśli jednak czujemy, że pomoże nam to w danym momencie uporać się ze smutkiem, to także jest metoda jak najbardziej w porządku. Przede wszystkim, obserwuj siebie. Czy tobie to pomaga? Czy duża liczba zajęć i spotkań z innymi, bliskimi ludźmi da ci teraz więcej energii i pozytywne odczucia? Co ważne, taki mechanizm sprawdza się w wielu trudnych momentach, ale jak już pisałam w innym artykule w naszym portalu:

Nie chodzi o to, by unikać przeżywania emocji, które się w tobie pojawią. Sednem jest raczej wsparcie, jakie niosą ze sobą bliscy.

2. Ucieknij

Znów wrócę do „ucieczkowych” klimatów, które na dłuższą metę mogą przynieść nam niestety dużo szkody – wracam tu do unikania przeżywania emocji, które to mają tendencję do narastania… Warto jednak pamiętać, że to elastyczność i różne rodzaje radzenia sobie z trudniejszymi momentami są bazą do zadbania o siebie w zdrowy sposób.Unikanie, ucieczka też są jednymi ze strategii działania i stosowane w zrównoważonych ilościach, mogą nam znakomicie służyć.

Co zatem może być potrzebną ci teraz ucieczką? Może to być zajęcie głowy światem innych ludzi. Także tych z książek i seriali. Pozwoli ci to odłączyć się od rzeczywistości i zanurzyć w przestrzeń, gdzie być może nie ma tylu problemów. Czasami warto dać sobie czas na dojrzenie do gotowości „przepracowania” niełatwych stanów. Nie czujesz się teraz na siłach, by konfrontować się z kolejnym i kolejnym negatywnym testem ciążowym? Wcale nie musisz robić tego od razu. Daj sobie oddech.

3. Napisz to!

„Twoich słów nikt nie musi czytać. Nie muszą być składne, nie musisz przestrzegać reguł gramatyki, czy stylu wypowiedzi.Pisz, bo pomoże ci to wyrazić ból, z którym się mierzysz. Zrzucisz z siebie dzięki temu chociaż odrobinę trudu” – to także już na naszym portalu padło [TUTAJ] i wciąż jest niezmiernie aktualne. Jesienny czas przemyśleń daje do tego silną podstawę. Gdy tak wiele myśli się w nas pojawia, gdy tak wiele wspomnień wraca, gdy uruchamia się tak wiele lęków – nazwij to i wyraź słowami.

4. Słowa, słowa, słowa

Idąc tropem nazywania emocji, zdecydowanie warto jest się nad tym pochylić. Już bowiem samo formułowanie tego, co się z nami dzieje i nadanie konkretnych określeń, może pomóc osłabić siłę tychże stanów. Pozwala też złapać szerszą perspektywę i uchwycić kontekst, w którym te wszystkie emocje i przekonania się w nas pojawiają. Ułatwia to zbudowanie ciągu przyczynowo skutkowego, wyciąganie wniosków, ale przede wszystkim poznanie siebie i swoich potrzeb. Jeśli bowiem emocje są dla nas drogowskazem, to np. zauważenie, że „czuję złość” może dać nam do myślenia. Niewykluczone, że właśnie ktoś przekroczył nasze granice, albo nie udało się coś, co tak naprawdę było dla nas super ważne. Nazwanie pomaga szukać, przyglądać się sobie i konstruktywnie rozwiązywać trudne sytuacje.

Nic dziwnego, jest to bowiem znakomita forma regulacji emocji. Powstało wiele badań na ten temat, które wskazują, że werbalizacja (zarówno wypowiadanie, jak i pisanie) dziejących się w nas doświadczeń emocjonalnych zmniejsza szkodliwy stres. Jest to lepsza forma niż np. odwracanie uwagi, czy chociażby nazywanie słowami innych obszarów, które nie są związane właśnie z emocjami.

Co ciekawe, badania mózgu sugerują, że nawet on reaguje na nazywanie emocji! Ma ono zmniejszać pobudzenie ciała migdałowatego, które to odpowiedzialne jest właśnie za emocje. Gdy zdają się one nas zalewać, to dokładnie ono wykonuje wtedy zdecydowanie nadmierną robotę… Z drugiej zaś strony, nazywanie tego, co czujemy, wzmacnia aktywność kory mózgowej odpowiadającej m.in. za świadome reagowanie, także na zmysłowe bodźce zewnętrzne, czy też podejmowanie decyzji. Nadmierne emocje mogą wtedy opaść, a nam łatwiej jest „wrócić na ziemię” i dać się pokierować swojej zdrowej, dorosłej części, którą każdy z nas w sobie ma. *

5. Wdzięczność

Mówi się o niej coraz częściej – i nic dziwnego. Odczuwanie i okazywanie wdzięczności może przynieść nam wiele korzyści. Owszem, nie jest to łatwe. Zdarza się bowiem, że nie potrafimy jej dawać, czasami nie umiem jej przyjmować. Mieści ona jednak w sobie tak wiele wspierających nasz pozytywny nastrój stanów – takich jak np. poczucie szczęścia, ulgę, docenienie, zachwyt, szacunek – że szkoda byłoby przekreślać ją w swoim życiu.

Badania wskazują, że praktykowanie wdzięczności wpływa na lepszą jego jakość [red. życia]. Co ciekawe, nie tylko psychiczną, ale i fizyczną. Jeden z eksperymentów opierał się na tym, że uczestnicy każdego dnia w swoim dzienniku wyrażali wdzięczność do trzech osób lub rzeczy. Okazało się, że wpłynęło to na redukcję odczuwanego przez nich stresu, a także wzrost optymizmu i odczuwanych pozytywnych emocji. Skutkiem była też lepsza jakość snu, a co za tym idzie, organizm zaczął inaczej funkcjonować również na poziomie somatycznym. Obniżyło się m.in. ciśnienie krwi. Jest to znakomity przykład na to, jak silnie myślenie i psychika powiązane są z ciałem. Co więcej, mamy na to ogromny wpływ!

Może warto zastanowić się nad takim ćwiczeniem w ciemny, jesienny dzień, gdy wydaje nam się, że dookoła panuje samo „zło” i nic dobrego nam się nie zdarza?

Czy spróbujesz ułatwić sobie jesień zwalniając tempo, dając sobie przestrzeń na zastanowienie, czucie także tych trudnych emocji i poszukiwanie bliskości ze sobą oraz innymi? Niech to będzie piękny, nostalgiczny czas – masz na to ogromny wpływ.

Źródło: Psychology Today

Dostęp dla wszystkich

Wolny dostęp

Ten materiał dostępny jest dla wszystkich czytelników Chcemy Być Rodzicami. Ale możesz otrzymać więcej posiadając Kontro Premium!

Sprawdź Konto Premium Zaloguj się