Gorączka u niemowlęcia może mieć zróżnicowane przyczyny występowania. Niezależnie jednak od jej podłoża, zawsze budzi niepokój rodziców. Zwykle jest ona objawem infekcji, ale niekiedy może świadczyć o poważniejszych dolegliwościach. Dlatego też nigdy nie wolno jej bagatelizować, a w razie jakichkolwiek wątpliwości, należy skonsultować się z lekarzem. O czym może świadczyć gorączka u niemowlęcia i czy zawsze należy ją zbijać?
Zdolność do utrzymywania mniej więcej stałej ciepłoty ciała wykształca się w pierwszych kilku tygodniach życia dziecka.
Od tego momentu, niezależnie od temperatury na zewnątrz – wysokiej lub niskiej – ciało zdrowego dziecka zawsze będzie miało temperaturę mniej więcej 36,6-37 st. C.
Jeśli jednak niemowlę zachoruje, może pojawić się gorączka, a wtedy temperatura wzrośnie nawet o kilka stopni. To naturalny sposób organizmu na walkę z drobnoustrojami.
Dlaczego pojawia się gorączka?
Gorączka jest odpowiedzią organizmu na zagrożenie, jakim jest toczący się proces chorobowy. Wiadomo, że gorączka ma pozytywny wpływ na aktywność krwinek białych, komórek odpornościowych (limfocytów T) i wytwarzanie innych substancji ważnych w walce z chorobą (interferonu).
Co więcej, gorączka może też hamować namnażanie się bakterii i wirusów. Lekarze uważają, że nieznaczne zwiększenie temperatury ciała (stan podgorączkowy) przynosi korzyści dziecku, ale znaczne jej zwiększenie może już mieć szkodliwy wpływ na organizm. Gorączka jest natomiast zawsze niebezpieczna u dzieci z niedoborem odporności.
Temperatura normalna, gorączka, stan podgorączkowy u niemowlaka
Choć gorączka u niemowlaka zawsze jest niepokojąca, to przede wszystkim warto pamiętać, że nie jest ona chorobą, a jedynie jej objawem. Taki stan jest też zupełnie prawidłową odpowiedzią organizmu na zakażenie.
Gorączka towarzyszy wielu chorobom u dzieci, począwszy od niezbyt groźnych i dość powszechnych już u niemowląt infekcji wirusowych (przeziębienia czy gorączki trzydniowej), aż po o wiele poważniejsze zakażenia bakteryjne, np. zapalenie oskrzeli czy płuc. Razem z gorączką pojawiają się wtedy inne objawy, takie jak katar, kaszel, ból gardła, ucha.
Czasami jednak podwyższonej temperaturze nie towarzyszą żadne inne symptomy. Taka gorączka u niemowląt i małych dzieci może świadczyć o zakażeniu dróg moczowych – poważnej infekcji, którą leczy się antybiotykiem.
Prawidłowa temperatura ciała u dziecka to w zależności od sposobu mierzenia:
- na błonie bębenkowej: 36,6 st. C (zakres 35,7-37,5 st. C)
- pod pachą: 36,4 st. C (zakres 34,7-37,3 st. C).
- na czole (mierzona termometrem bezdotykowym): 35,6-37,9 st. C.
Dzieciom do 5. roku życia nie zaleca się mierzenia temperatury w pupie i w ustach. Noworodkom najlepiej mierzyć gorączkę pod pachą termometrem elektronicznym, natomiast dzieciom od 1. miesiąca życia do 5. roku życia należy wykonywać pomiary termometrem elektronicznym pod pachą lub termometrem na podczerwień w uchu (błona bębenkowa).
Stanem podgorączkowym, który nie wymaga jeszcze u dziecka obniżania, lekarze określają temperaturę od 37,1 do 37,9 st. C. Gorączkę stwierdza się, jeśli temperatura osiąga 38-40 st. C. Temperatura powyżej 40 st. C to hiperpireksja i jest to już stan zagrożenia życia.
Kiedy obniżać gorączkę u niemowlaka?
Nieznacznie podwyższona ciepłota ciała jest pożyteczna, ale kiedy przekroczy 38,5 st. C, należy ją obniżać. Za wysoka temperatura nie tylko powoduje duży dyskomfort u niemowlęcia, ale obciąża też układ nerwowy, serce oraz nerki.
Gorączkujące niemowlę zwykle bardzo się poci, a to może szybko doprowadzić do odwodnienia, które jest bardzo groźne dla zdrowia, a nawet życia dziecka. Nierównowaga jonowa, jaka wtedy występuje, może powodować m.in. zaburzenia pracy serca.
Jak zbić gorączkę u niemowlaka?
Choć gorączka jest pozytywnym objawem i może pomóc organizmowi dziecka w walce z chorobą, należy ją obniżać. Aby zbić gorączkę u niemowlaka, najlepiej podać mu leki przeciwgorączkowe. Dzieciom w 1. roku życia można podawać preparaty:
- z paracetamolem
- z ibuprofenem.
Dla noworodków i niemowląt do 3. miesiąca życia przeznaczone są środki zawierające paracetamol. Są łagodne dla żołądka i skutecznie zbijają, ale trzeba je aplikować co 4 godziny.
Dzieci po 3. miesiącu życia oprócz paracetamolu mogą przyjmować również leki na bazie ibuprofenu. Działają one nie tylko przeciwgorączkowo, lecz także przeciwzapalnie. Stosuje się je co 6-8 godzin.
Leki należy dawkować zgodnie z informacją na opakowaniu lub zaleceniami lekarza.
Jeśli mimo stosowania jednego rodzaju leku gorączka szybko powraca, można – najlepiej po konsultacji z lekarzem – podawać preparat paracetamolu na zmianę z ibuprofenem, należy jednak zachować odpowiedni odstęp czasu pomiędzy tym samym typem leku.
Uwaga! Niemowlętom nie wolno podawać aspiryny (kwas acetylosalicylowy). Ten lek może wywołać u dziecka tzw. zespół Reye’a, czyli uszkodzenie układu nerwowego i wątroby. Aspirynę można podawać dziecku, które skończyło 12 lat.
Czy domowymi sposobami można zbić gorączkę u niemowlaka?
W zbijaniu gorączki u niemowlaka mogą pomóc domowe sposoby na gorączkę, o ile nie jest ona wysoka i nie trwa długo. Nie są one tak skuteczne jak leki, ale poprawiają komfort dziecka. Warto wypróbować:
- kąpiel w letniej wodzie (temperatura wody może być niższa o 1 st. C od temperatury ciała),
- przemywanie ciała dziecka myjką zmoczoną w letniej wodzie,
- chłodny okład na czoło,
- chłodne płyny do picia.
Najważniejsze jest, by w czasie gorączki zadbać o to, by dziecko się nie odwodniło – u niemowlęcia bardzo o to łatwo. Należy często przystawiać je do piersi lub podawać wodę do picia. Dziecku należy również zapewnić optymalną, nie za wysoką temperaturę w pomieszczeniu, w którym przebywa – nie należy go też przykrywać grubą kołderką czy kocem.
Kiedy iść do lekarza z gorączkującym dzieckiem?
Każde gorączkujące niemowlę, które ma mniej niż 6 miesięcy, powinien jak najszybciej zbadać lekarz. Z podaniem leku przeciwgorączkowego nie należy jednak czekać do wizyty w przychodni. Niemowlętom z gorączką, które mają więcej niż pół roku, należy podać preparaty przeciwgorączkowe, jeśli temperatura osiągnie 38,5 st. C. Potem trzeba obserwować dziecko i jeśli wystąpią objawy infekcji wirusowej, np. katar, kaszel, również trzeba je pokazać pediatrze. Większość chorób gorączkowych trwa krócej niż 3-5 dni. W tym czasie albo udaje się ustalić przyczynę wysokiej temperatury i leczyć chorobę, albo gorączka ustępuje samoistnie.
Źródła: https://pediatria2.wum.edu.pl/sites/pediatria2.wum.edu.pl/files/goraczka_kwiecien2020.pdf
https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/012/529/original/35-46.pdf
https://www.bebiprogram.pl/dziecko-rozwoj-i-zywienie/zdrowie/odpornosc/jak-postepowac-w-przypadku-goraczki-u-niemowlecia
Dostęp dla wszystkich
Wolny dostęp
Ten materiał dostępny jest dla wszystkich czytelników Chcemy Być Rodzicami. Ale możesz otrzymać więcej posiadając Kontro Premium!