Dzięki zachodzącym w ciąży zmianom hormonalnym i mechanicznym w ciele matki powstaje przestrzeń dla rozwijającego się płodu, a poród może odbywać się siłami natury. Zmiany te prowadzą jednak do dolegliwości bólowych kręgosłupa, zawłaszcza w jego lędźwiowym odcinku, powodując dyskomfort przyszłej mamy.
Mechaniczne i hormonalne przyczyny bólu w odcinku lędźwiowym w ciąży
Najbardziej zauważalny w ciąży jest przyrost masy ciała w II i III trymestrze, który dla ciąży donoszonej wynosi nawet kilkanaście kilogramów. Większość tego ciężaru gromadzi się w okolicy miednicy, prowadząc m.in. do jej przodopochylenia, przykurczy zgięciowych w stawach biodrowych, zwiększenia lordozy lędźwiowej oraz do przesunięcia środka ciężkości o ok. 2 cm do przodu. Skutkuje to zmianami w napięciu powięzi i mięśni, przede wszystkim: mięśnia prostownika grzbietu, mięśnia czworobocznego lędźwi, mięśni pośladkowych i mięśnia gruszkowatego.
Istotny wpływ na układ mięśniowo-szkieletowy mają również hormony: relaksyna i estrogeny, których zwiększone w czasie ciąży stężenie rozluźnia struktury więzadłowe, zmniejszając stabilizację stawów.
Nadmierne napięcie mięśni w okolicy dolnej części tułowia i zmiana w statyce stawów powodują dolegliwości bólowe odcinka lędźwiowego kręgosłupa.
Charakterystyka bólu
Ból lędźwiowy może przyjmować różny charakter:
- miejscowy,
- promieniujący (do pośladka i/lub wzdłuż kończyny dolnej),
- kłujący,
- rozlany.
Dokładne opisanie rodzaju bólu przez ciężarną pozwala na określenie źródła problemu, czym może zająć się fizjoterapeuta mający doświadczenie w pracy z kobietami w ciąży.
W zależności od postawionej diagnozy, dobiera on odpowiednie w konkretnym przypadku metody terapeutyczne.
Fizjoterapeutyczne metody łagodzące ból odcinka lędźwiowego w ciąży
Dla złagodzenia dolegliwości bólowych odcinka lędźwiowego w ciąży w gabinecie fizjoterapeutycznym najczęściej stosuje się: ćwiczenia (rozciągające i/lub wzmacniające mięśnie), masaż, terapię mięśniowo-powięziową i kinesiotaping.
Fizjoterapeuta, edukuje przyszłą mamę, w jaki sposób może ona samodzielnie przeciwdziałać dolegliwościom bólowym odcinka lędźwiowego. Może on również polecić wypożyczenie aparatu do prądów TENS, który jest łatwy i bezpieczny w samodzielnej obsłudze oraz skuteczny w walce z bólem.
Źródła:
Majchrzycki M. i wsp.; Dolegliwości bólowe dolnego odcinka kręgosłupa u kobiet w ciąży; Ginekol Pol; 2010; 81; str. 851-855.
Szukiewicz D. (red.); Fizjoterapia w ginekologii i położnictwie; PZWL; Warszawa; 2012.
Urtnowska K. i wsp.; Fizjologiczne zmiany w układzie ruchu ciężarnej oraz związane z tym dolegliwości bólowe odcinka lędźwiowo-krzyżowego – badanie stopnia odczuwania bólu kręgosłupa w trakcie prawidłowo przebiegającej ciąży; Journal of Education, Health and Sport; 2015; 5(7); str. 105-116.
Dostęp dla wszystkich
Wolny dostęp
Ten materiał dostępny jest dla wszystkich czytelników Chcemy Być Rodzicami. Ale możesz otrzymać więcej posiadając Kontro Premium!