Nieleczone stany zapalne, które są powikłaniami chorób wieku dziecięcego, mogą prowadzić do niepłodności. O ich poważnych konsekwencjach opowiada dr Tomasz Wiatr, urolog z Centrum Leczenia Niepłodności PARENS w Krakowie.
https://www.chcemybycrodzicami.pl/wp/wp-content/uploads/2016/07/pop-up-foto.jpg
Chcemy być z Tobą w kontakcie, zapisz się do newslettera, aby otrzymywać wartościowe informacje.
Przygotujemy dla Ciebie coś ciekawego i możesz być pewna, że nie zasypiemy Cię mailami.
Należy pamiętać, że w przygotowaniach do poczęcia dziecka powinny brać udział nie tylko kobiety, ale również mężczyźni. Badania pokazują, że przyczyna problemów z zajściem w ciążę leży w 40-60% po stronie mężczyzn. Jednym z kluczowych elementów poprawiających męską płodność jest stosowanie zdrowego stylu życia, w tym odpowiedniej diety.
Istnieje wiele przyczyn męskiej niepłodności np. genetyczne, hormonalne, seksualne, immunologiczne czy naczyniowe. Zwykle kolejnym krokiem po wykonaniu badania nasienia jest kontakt z andrologiem lub urologiem, który stara się znaleźć odpowiedź, jaki czynnik wpływa na jakość i ilość plemników.
Zdarza się, że lekarz znajduje przyczynę niepłodności, analizując przebyte choroby oraz ich wpływ na produkcję nasienia. W jaki sposób zaniedbane w dzieciństwie dolegliwości utrudniają zostanie ojcem?
Zobacz także: Choroby (nie tylko) dzieciństwa, które zagrażają płodności. Świnka a męska płodność, różyczka i ospa w ciąży
Choroby, które mają wpływ na niepłodność u mężczyzn – świnka i różyczka
Najczęstszy błąd w tego typu przypadkach to radykalne stwierdzenie, że świnka może powodować niepłodność. Sama choroba na ogół nie jest groźna, jednak zdarzają się poważne komplikacje, a wśród nich zapalenie jąder.
Takie powikłania najczęściej dotyczą nie małych chłopców, ale nastolatków. Objawy zwykle pojawiają się 1–2 tygodnie po zapaleniu ślinianek przyusznych, w postaci nagłego powiększenia jednego lub obu jąder, bólu i gorączki.
W 30–50% przypadków zapalenie dotyczy obu jąder. Wówczas nieleczone zapalenie może prowadzić do upośledzenia spermatogenezy i niepłodności. Jednak dzieje się tak bardzo rzadko, wbrew powszechnym poglądom.
Inne stany zapalne w obrębie jąder, najądrzy, prostaty, pęcherzyków nasiennych
Nie tylko zapalenie jąder, ale każdy stan zapalny w obrębie męskiego układu rozrodczego może prowadzić do zmian w drogach wyprowadzających nasienie i powodować ich zablokowanie. W wyniku tego plemniki nie będą mogły wydostać się na zewnątrz. Jest to tzw. azoospermia obstrukcyjna, polegająca na niedrożności dróg nasiennych.
Objawy zapalenia to obrzęk, ból i gorączka, jednak zdarza się, że ostre zapalenie przechodzi w postać przewlekłą, która może mieć przebieg skąpoobjawowy, ale prowadzi do pogorszenia parametrów nasienia. Zapalenie w obrębie męskiego układu rozrodczego może także skutkować zaburzeniami seksualnymi, dlatego tak ważne jest jak najszybsze rozpoznanie i rozpoczęcie właściwego leczenia.
Zobacz także: Dieta na poprawę męskiej płodności. Co jeść, by wspomóc starania o dziecko?
Coś, czego rodzice nie powinni zaniedbać
Wnętrostwo, czyli niezstąpienie jąder. To najczęstsza wada rozwojowa męskich narządów płciowych, która polega na nieprawidłowym położeniu jednego lub obu jąder poza workiem mosznowym, najczęściej w jamie brzusznej lub kanale pachwinowym. Występuje u 1% wszystkich noworodków/rok i optymalną formą leczenia jest przeprowadzenie zabiegu operacyjnego.
Według wytycznych Europejskiego Towarzystwa Urologicznego EAU Guidelines stosowanie farmakoterapii w leczeniu niezstąpionych jąder może być pomocne w poprawie jakości nasienia, natomiast nie jest rekomendowane jako postępowanie rutynowe.
Bardzo ważne jest, aby leczenie zostało rozpoczęte wystarczająco wcześnie, gdyż wnętrostwo może prowadzić do niepłodności. Dlaczego?
Temperatura jąder w mosznie jest o 2–3 stopnie Celsjusza niższa niż temperatura ciała. Takie warunki sprzyjają produkcji plemników. Jeśli jądra znajdują się poza workiem mosznowym, podwyższona temperatura zaburza proces spermatogenezy.
Ważna jest więc obserwacja dziecka. Rodzice powinni zwrócić się do urologa, jeśli po 3 miesiącu życia chłopca jądra nadal nie zstąpiły do moszny. Rekomenduje się wczesne leczenie chirurgiczne, optymalnie po 6 miesiącu życia, ale nie później niż 18 miesięcy po urodzeniu.
Zobacz także: Sport to zdrowie, ale… nie zawsze. Czy intensywny trening może obniżyć płodność mężczyzny?
Sport nie zawsze zdrowy
Do skrętu jądra może dojść w przypadku wydłużonego powrózka nasiennego lub nadmiernej ruchomości jądra. Najczęściej dzieje się tak w momencie gwałtownego ruchu, na przykład w czasie treningu, u nastoletnich chłopców.
Objawy, które powinny zaniepokoić rodziców, to nagły, silny ból jądra u dziecka, obrzęk i zaczerwienienie moszny, niekiedy uniesienie jądra, nudności i wymioty.
Jeśli operacja nie zostanie przeprowadzona dostatecznie szybko (w ciągu 4–6 godzin od wystąpienia objawów), może dojść do niedokrwienia i martwicy jądra. Proponuje się jednoczasową detorsję skręconego jądra i fiksację jądra drugiego.
Żylaki powrózka nasiennego
Powstawanie żylaków powrózka nasiennego prowadzi do zaburzeń w przepływie krwi i wzrostu temperatury w obrębie jąder. To z kolei wpływa na ilość i jakość wytwarzanych plemników.
Zwykle żylaki nie powodują dolegliwości, jednak jeśli u dziecka przyrost objętości jądra po stronie występowania żylaków (najczęściej po lewej) jest istotnie mniejszy w porównaniu z drugim jądrem, należy rozważyć leczenie operacyjne. Problem najczęściej dotyczy wysokich, szczupłych chłopców.
Wśród wielu dotychczas stosowanych metod leczenia operacyjnego obecnie najchętniej stosowaną metodą pozostaje laparoskopia.
Autor: Dr Tomasz Wiatr, urolog
![]()
Tu kupisz e-wersję magazynu Chcemy Być Rodzicami
